Ręka dziecięca nie jest zwykłą miniaturką ręki dorosłego człowieka. Jest cześć ciała rozwijającego się i intensywnie rosnącego organizmu Cechuje się odmienną biomechaniką, czyli jej sposób działania jest inny niż u osoby dorosłej. Z tego powodu podejście terapeutyczne do leczenia zarówno urazów, jak i wad wrodzonych rąk u dzieci powinno być adekwatnie dostosowane do tej grupy wiekowej. Dodatkowo dzieci, ze względu na wyjątkową ruchliwość i aktywność fizyczną, narażone są na urazy, które często dotyczą właśnie kończyny górnej. Do zapewnienia dalszego prawidłowego rozwoju i powrotu pełnej sprawności niezmiernie ważna jest możliwie szybka i fachowa rekonstrukcja uszkodzonych struktur.
Wady wrodzone
Wady wrodzone i deformacje rąk są nierzadkim schorzeniem pojawiającym się już na etapie płodowym. Nieprawidłowości anatomiczne kończyn mogą być już widoczne w badaniach prenatalnych. Mogą być wadami izolowanymi, lub stanowić element składowy zespołów wrodzonych wad rozwojowych. Dlatego dokłada ocena anatomii płodu powinna zawierać szczegółową ocenę budowy kończyn. Zaburzenia budowy rąk u dziecka są wyzwaniem i stresem dla jego rodziców. Odpowiednia i zastosowana we właściwym czasie korekcja zapewnia prawidłowy rozwój kończyny i umożliwia osiągnięcie maksymalnej sprawności.
Istnieje wiele wad wrodzonych i deformacji ręki. Do najczęstszych z nich należą:
Palcozrost (syndaktylia)
Jest to połączenie między palcami rąk lub stóp. Połączenia te mogą dotyczyć skóry (syndaktylia prosta), ale również układu kostnego i ścięgnistego (syndaktylie złożone). Leczenie palcozrostu jest leczeniem operacyjnym. Ważny jest odpowiedni czas operacji, aby umożliwić prawidłowy rozwój sprawności kończyny, w możliwie bezpiecznych warunkach samej operacji.. Niektóre syndaktylie palców wymagają operacji już około 6 miesiąca życia, inne można operować nawet do 2 roku życia. Każdy przypadek jest oceniany indywidualnie, dlatego najlepiej aby chirurg ręki możliwie wcześnie mógł przedstawić rodzicom plan leczenia ich dziecka.
Dodatkowe palce (polidaktylia)
Jest to deformacja wrodzona polegająca na istnieniu dodatkowego palca lub jego części. Najczęściej spotyka się dodatkowy kciuk. Wada ta częściej występuje u chłopców. Polidaktylia sporadycznie występuje, jako element wad złożonych w większości przypadków jest wadą izolowaną. Polidaktylię leczy się wyłącznie operacyjnie. Czas zabiegu uzależniony jest od postaci klinicznej. Często są to zabiegi krótkie i proste polegające na odcięciu nadliczbowego palca. W nielicznych przypadkach do uzyskania stabilności pozostałego palca należy wykonać bardziej skomplikowaną operacje z przeniesieniem ścięgien i więzadeł.
Deficyt promieniowy (brak prawidłowo rozwiniętego kciuka)
Kciuk jest niezmiernie ważny w sprawności kończyny. Brak kciuka, szczególnie jego ruchu w opozycji do placów długich znacznie osłabia sprawność kończyny. Deficyt kciuka, jako niedorozwój przybiera różne postacie kliniczne, od nieznacznie zmniejszonego wymiaru kciuka do jego całkowitego braku, w rzadkich przypadkach również i braku kości promieniowej przedramienia. Leczenie deficytu promieniowego jest zawsze skomplikowanie i często wieloetapowe. Daje ono jednak szansę na poprawę sprawności kończyny i znacząco poprawia estetykę ręki.
Zapalenie pochewki zginaczy („ kciuk strzelający”)
Jest to najczęstsze wrodzone schorzenie ręki. Polega na ograniczonym ruchu chorego palca w stawie międzypaliczkowym. Najczęściej dotyczy kciuka. Często rozpoznanie stawiane jest w 3-4 miesiącu życia. W połowie przypadków u pacjenta do 1 roku życia ustępuje ono samoistnie lub pod wpływem fizjoterapii. Z reguły jest niebolesne. Jednakże z powodu zaburzonego rozwoju sprawności ręki w przypadkach braku spontanicznego ustąpienia dolegliwości po pierwszym roku życia zaleca się leczenie zabiegowe.
